İEL Tarihçesi (Yıllara Göre)
YILLARA GÖRE İSTANBUL LİSESİ TARİHİ
1884 1884 İstanbul Lisesi’nin 100 yılı aşan geçmişi Riyaziyeci (Matematik) Mehmet Nadir Bey’in Süleymaniye’de “Numûne-i Terakki” adında bir özel okul kurmasıyla başlar.
1896 Numûne-i Terakki, Maarif Nezaretine devredilerek iptidai 4, rüştüye 3 ve idadi 3 olmak üzere 10 sınıflı resmi idadi olur.
1897 Okulun daha sonra taşınacağı Cağaloğlunda Türkocağı Caddesi üzerinde yıkılmış Çifte Konaklar arsası üzerine Düyûn-ı Umûmiye Binası inşaa edilir.
1908 II. Meşrutiyet döneminde okul, Bezm-i Alem Valide Sultan’ın Sultan Mahmut Türbesi arkasında yaptırdığı eski İstanbul Kız Lisesi binasına taşınır.
1909 İlk ve orta sınıfları birleştirilerek öğretim süresi 5 yıla indirilir, İstanbul Leyli İdadisi adını alarak özel okul statüsünden çıkar.
1910 Türkiye’de “Lise” sözcüğü ilk defa bu okul için kullanılarak “İstanbul Lisesi” adını alır ve böylece kuruluş dönemini tamamlar.
1911 Türkiye’nin en büyük yontucularından Nejat Sirel (İEL 1919), “elif” ve “sin” harflerini ay yıldız ile birleştirerek okulunun ilk amblemini oluşturur.
1912 Beden Eğitimi Öğretmeni Ahmet Robenson okulda, İstanbul eğitim tarihi için önemli bir yenilik olan Keşşaf adlı bir izci örgütü kurar.
1913 Lise sınıflarında Fransızca Müfredat Programı uygulanır ve adı “İstanbul Sultanisi”ne çevrilir.
1915 Okul Karaköy’de ki Saint Benoit binasına taşınır. Savaş yıllarında hastane olarak kullanılan bina sarı renge boyanır. Çanakkale Savaşına gönüllü olarak katılan İstanbul Sultanisi öğrencilerinden 50’sinin pek çoğunun şehit düşmesi üzerine de, binanın pervazları siyaha boyanır. Böylece sarı-siyah olarak okulun renkleri belirlenir.
1917 Okula 22 Alman öğretmen getirilerek Edebiyat ve Tarih dersleri dışında Almanca eğitime geçilir.
1919 Saraçhane başındaki Münir Paşa Konağı’na, daha sonra da Mercan İdadisi Binasına taşınılır.
1923 Beyazıt’taki Fuat Paşa Konağı’na taşınarak “İstanbul Erkek Lisesi” adını alır.
1927 Liseye sembol olmuş müdürlerden Celal Ferdi Gökçay göreve başlar.
1932 İstanbul Erkek Lisesi, Atatürk’ün isteği üzerine eskiden Düyûn-ı Umûmiye (devlet borçları) binası olarak kullanılan bugünkü binasına kavuşur.
1940 Okulun öğrencilerinden Orhan Omay, ilk biçimine sadık kalarak bugünkü amblemi yaratır.
1942 Harp yıllarında okulda Almanca eğitime ara verilir.
1958 Türkiye ve Federal Almanya hükümetleri arasındaki ikili kültür ve eğitim iş birliği anlaşması çerçevesinde sağlanan öğretmen ve araçlar ile dönemin Milli Eğitim Bakanı, okulun mezun Celal Yardımcı’nın isteği üzerine, okulda tekrar Almanca öğretimine başlanır ve okula sadece yatılı öğrenci kabul edilir.
1963 İstanbul Erkek Lisesindeki “klasik” olarak anılan Türkçe müfredat uygulanan dönem biter ve son mezunlar verilir.
1964 İstanbul Erkek Lisesine ilk kız öğrenciler gündüzlü olarak alınmaya başlanır.
1982 İstanbul Erkek Lisesi Anadolu Lisesi statüsüne geçirilir ve adı “İstanbul Lisesi” olarak değiştirilir.
1982 İstanbul Erkek Liseliler Eğitim Vakfı kurulur.
1984 100. yıl kuruluş kıvancını yaşayan İstanbul Lisesinde yatılı öğrenciler için yapılan pansiyon binası hizmete girer.
1988 Özel bir statü ile Hazırlık (2), Orta (3) ve Lise (3) olmak üzere (8) yıllık eğitim modelini alır.
1996 İstanbul Erkek Liseliler Eğitim Vakfı tarafından anaokulundan üniversiteye uzanan eğitim zincirinin ikinci halkası olarak düşünülen ilkokul açılır. Okulun açılışına katılan Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel: “Gövde (Lise) var, ayakkabı (ilkokul) tamam, şimdi sırada şapka (üniversite) var” diyerek bu eğitim zincirine olan desteğini belirtir.
1997 30.09.1997 tarihinde Bonn’da Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti Hükümeti arasında Türkiye’de İstanbul Erkek Liseliler Eğitim Vakfı tarafından “Almanca eğitim veren bir Vakıf Üniversitesi’nin kurulmasına ilişkin Çerçeve Anlaşması” imzalanır.
1998 8 yıllık kesintisiz eğitim reformu" sebebiyle İstanbul Lisesinin orta kısmına öğrenci alınmamasına karar verilir ve İstanbul Lisesi 1+4 yıllık eğitime geçer. Buna karşılık İstanbul Erkek Liseliler Eğitim Vakfı İlkokulu 8 yıllık ilköğretim okuluna dönüştürülür.
2005 İstanbul dışından gelen kız öğrenciler için yatılı bölüm açılır.
* Lisemiz öğrencileri tarafından yayınlanmış olup günümüze kadar gelebilen en eski yıllık 1931 yılına aittir. Bu yıllığın okul tarihinin anlatıldığı bölümünde
“okulun temeli 1884 yılında Selanikli Abdi Kamil Efendi ile Mehmet Nadir Bey’in ilk özel okul olan “Şems-ül Maarif”i açmasıyla başlar”
ifadesi kullanılmıştır. Bu bilgi doğru değildir. Başbakanlık arşivlerinde bulunan belgelerden anlaşıldığı üzere; Mehmet Nadir Bey’le Selanik’li Abdi Kamil Efendi’nin kurduğu ilk özel okul olan Şems-ül Maarif’in kuruluş yılı 1882 olup, Mehmet Nadir Bey’in bu okuldaki görevinden ayrılmasından sonra okul, eğitim hayatına bir süre daha devam etmiş, daha sonra kapanmıştır.
Bazı yıllıklarda ise “Şems-ül Maarif” yerine “Şems-ül Mekatip” ismi kullanılmıştır. Şems-ül Mekatip, İstanbul Lisesi ile hiçbir şekilde ilgisi olmayan, 1940 yılında faaliyeti sona ermiş olan bir okuldur.
Bu hataların, okulumuzun tarihi ile ilgili bilgilerin öğrenciler tarafından kendilerinden sonra gelenlere sözlü aktarılması sırasında ortaya çıkmış, bir kez yıllıkta yer aldıktan sonra geleceğe taşınmış olduğu anlaşılmaktadır.
Tüm yukarıda verdiğimiz bilgiler ışığında, Mehmet Nadir Bey’in 1884 yılında kurduğu Numûne-i Terakkiyi İstanbul Lisesinin temeli kabul etmek gerekir.
